Sołectwo położone jest wzdłuż drogi powiatowej 1405R Zarzecze-Siedliska-Lubenia i drogi krajowej nr 19 Radom-Barwinek.

Powierzchnia: 257,99 ha
Ludność: 603 (2022)

Sołtys: Joanna Pietrzyk

Rada Sołecka:

• Artur Konrad
• Maciej Patryn
• Mirosław Bogaczyk
• Rafał Wilk
• Daniel Potęcki
• Stanisław Bucior
• Dorota Czech

Rys historyczny

Pierwsze pewne wiadomości o Zarzeczu, posiadamy z roku 1423. Król Władysław Jagiełło w tymże roku wystawił dokument nadający Janowi z Giczyna dożywocie na okręgu tyczyńskim, w skład którego obok Borku, Chmielnika, Słociny, Zalesia, Matysówki, Drabinianki, Budziwoja, Lutoryża, Lubeni, Straszydla, Białej i Siedlisk występuje również Zarzecze. Można uznać, iż Zarzecze w 1423 r. istniało już jako licząca się miejscowość. Na terenie Zarzecza i sąsiednich wsi osadnictwo istniało już co najmniej od czasów neolitu (ok. 4 tys. - 1800 r. p.n.e.). W tym czasie nad Wisłokiem intensywnie rozwijało się osadnictwo, a sama rzeka była ważnym szlakiem handlowym. Dowodów dostarczają badania archeologiczne przeprowadzone na terenach sąsiadujących z Zarzeczem, jak i luźnych znaleziska z samego Zarzecza, znajdujące się w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie. Wisłok wypływając z przewężenia babickiego, na terenie gdzie dzisiaj istnieje miejscowość, rozlewał się szeroko tworząc liczne zakola. Całą dolinę, od Babicy aż po Rzeszów porastał las dębowy. Były to dęby olbrzymie, a zatem nie był to las w dzisiejszym rozumieniu. Dęby rosły rzadko, ponieważ był to starodrzew. Tam gdzie po zmianie koryta woda wyrwała drzewo z korzeniami, następowało zamulenie i powstawały doskonałe warunki do uprawy roli. Nie trzeba było dużo wysiłku żeby, na takim zamulisku uprawiać ziemię i zbierać plony. Zdarza się że po większym wylewie Wisłoka z brzegu wyłania się tu i ówdzie doskonale zakonserwowany czarny dąb. Ciekawym faktem jest, że wszystkie odnalezione drzewa ułożone są w kierunku biegu rzeki. Bardzo dużo dębów spotykało się w wyrobiskach żwirowych, a zdarzyło się również, że przy budowie studni natrafiono na takie drzewo i nie mogąc się przebić należało budować nową.

Jest prawdopodobne, że w X w. Wisłok płynął pod samymi wzgórzami lutoryskimi, podobnie jak przebieg drogi do Rzeszowa, na odcinku od Zarzecza do początku Boguchwały. Kolejnym dowodem przemawiającym za tym, jest nazwa tej części Lutoryża - Korycisko. Nazwy miejsc, pól, przysiółków ciągną się całymi latami, więc można przypuszczać, że tam było koryto Wisłoka. W tym miejscu występuje znaczne obniżenie terenu i przez wieki były tam bagna, a do dzisiaj jeszcze są mokradła.

Jeszcze na początku XIX w. na tym terenie, pływając łodziami, polowano na kaczki. W 1890 r., kiedy była budowana linia kolejowa z Jasła do Rzeszowa, przy sypaniu nasypu, przecinającego te bagna, w celu udrożnienia spływu wody na tzw. "matni" należało wykonać mostek. Podczas kopania fundamentów robotnicy natrafili na szkielet ludzki znajdujący się w pozycji pionowej. Można przypuszczać, iż nieszczęśnik został pochłonięty przez bagnisko. Po pewnym czasie, podczas wiosennych ruchów lodu, kra utworzyła zator i rzeka znalazła nowe koryto, biegnące wzdłuż obecnej drogi wiejskiej. Ślady koryta widoczne są do dziś - na odcinku od kościoła po tzw. Ryjak. Według kronikarzy Kromera i Bielskiego w latach 1219 i 1252 na tych terenach, po ciężkich zimach, występowały wielkie powodzie. Być może, w tych latach, znów rzeka zmieniła swój bieg, przesuwając się bardziej na południowy wschód pod wzgórza Siedlisk. Poprzednie koryto, wypełnione naniesionym żwirem, ludzie wykorzystali jako naturalną drogę, wzdłuż której zaczęła powstawać osada. [na podstawie relacji i zapisków Pana Bronisława Wilka]

Dom Ludowy

Pomysł budowy Domu Ludowego w Zarzeczu zrodził się jeszcze w 1938 r. Wówczas zaczęto gromadzić materiały budowlane, lecz wysiłki te przerwała II wojna światowa. Do pomysłu wrócono po wojnie. W 1947 r. nastąpiło poświęcenie kamienia węgielnego i przystąpiono do budowy Domu Ludowego. Środki pochodziły od mieszkańców wsi, którzy pozyskiwali je m.in. organizując zabawy taneczne oraz różne zbiórki i kwesty. Uchwalono niezbędną ilość dniówek, które powinien odpracować, zdolny do tego, mieszkaniec wsi. Ci spośród Zarzeczan, którzy posiadali konie, bezpłatnie dowozili materiał budowlany. Znaczną część prac wykonano we własnym zakresie. Budynek oddano do użytku 1957 r. Wśród osób, które wyróżniały się zaangażowaniem wymienić należy: Władysława Wróbla, który kierował budową, Jana Wilka - skarbnika i Jana Maca.

W 1995 roku w budynku zmieniono ogrzewanie z węglowego na gazowe. Na początku w budynku mieściła się: poczta, straż pożarna, sklep spożywczy, posterunek Milicji Obywatelskiej, Klub Oświaty Książki i Pracy, a w latach 60-tych również biblioteka. Obecnie w tym budynku znajduje się biblioteka, Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich oraz Ośrodek Kultury.

Ochotnicza Straż Pożarna

Ochotnicza Straż Pożarna powstała w 1908 r. Obok kółka rolniczego należała do najważniejszych organizacji społecznych na terenie Zarzecza. Siedzibą OSP był Dom Ludowy w Zarzeczu, a od 2022 r. nowo wybudowana remiza. W tym samym roku jednostka została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

Koło Gospodyń Wiejskich

Siedzibą Koła Gospodyń Wiejskich jest budynek Domu Ludowego. Należy do najbardziej aktywnych organizacji na terenie wsi. Członkinie KGW uczestniczą i współorganizują ważniejsze imprezy kulturalne, mają swój udział w organizowaniu spotkań, które na stałe weszły do sołeckiego kalendarza imprez, jak np. dożynki, Dzień Kobiet, prezentacje kulinarne, zabawa andrzejkowa, zabawa karnawałowa.