Kontynuujemy cykl "Podsumowanie VII Kadencji Samorządu". Dziś prezentujemy działania samorządu na rzecz ochrony środowiska i ekologii.

Od kilku lat cały kraj boryka się z problemem zanieczyszczenia środowiska, w którym prym wiedzie problematyka smogu oraz niskiego poziomu segregacji śmieci. Świadomość mieszkańców oraz samorządowców jednak wzrasta, co przekłada się na podejmowanie działań na rzecz ekologii.

System gospodarowania odpadami

W bieżącej kadencji samorządu zmianie uległy opłaty za odbiór odpadów z gospodarstw domowych. W listopadzie 2016 roku przeprowadzono przetarg na dwuletnią obsługę gminy. W związku ze wzrostem cen odbioru odpadów komunalnych na składowisku, startujące firmy przedstawiły wyższą cenę w porównaniu do poprzedniego przetargu, co wpłynęło na wzrost całkowitego kosztu obsługi. Przełożyło się to na decyzję Rady Miejskiej w Boguchwale o podwyższeniu stawek za odbiór odpadów komunalnych. Kolejna zmiana dotyczyła frakcji odpadów zbieranych selektywnie na terenie naszej gminy. W związku z wejściem w życie w 2018 roku nowego rozporządzenia w sprawie sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, ujednolicającego system zbiórki odpadów segregowanych na terenie całego kraju, konieczne było wprowadzenie niezbędnych zmian.

System gospodarowania odpadami komunalnymi w Gminie Boguchwała z założenia jest systemem samofinasującym, tzn. że gmina nie zarabia na nim, a także do niego nie dopłaca. Po przeprowadzeniu analizy systemu oraz po rozstrzygnięciu postępowania związanego ze zleceniem usługi odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych zaistniała konieczność podniesienia wysokości opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi uzależnione są od wielkości gospodarstwa domowego. Stawka dla gospodarstwa jednoosobowego segregującego odpady wynosi 13 zł, natomiast w gospodarstwie dwuosobowym stawka wynosi już 12,50 zł od osoby, trzyosobowym ok. 8,33 zł od osoby, a czteroosobowym 6,25 zł. Analogicznie np. pięcioosobowe gospodarstwo jednorodzinne segregujące odpady ponosi koszty w wysokości 35 zł, czyli 7 zł od osoby.

Segregujmy śmieci

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 2016 roku w sprawie "poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych" z roku na rok, powinna zwiększać się  ilość odpadów segregowanych w ogólnej masie odpadów komunalnych zebranych na terenie Gminy Boguchwała. Dla przykładu w 2018 roku współczynnik ten powinien wynieść 30%, w 2019 roku 40%, natomiast w 2020 roku gmina Boguchwała powinna osiągnąć poziom co najmniej 50% recyklingu odpadów w stosunku do ogólnej masy zebranych odpadów komunalnych. Jeżeli gmina nie zwiększy w kolejnych latach poziomu segregacji odpadów będzie zmuszona do zapłaty dotkliwych kar finansowych, co z kolei spowodowałoby znaczny wzrost opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Zachętą do segregacji odpadów jest m.in. funkcjonowanie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Boguchwale. Z początkiem bieżącego roku samorząd rozpoczął realizację projektu przebudowy i wyposażenia PSZOK. W ramach inwestycji na terenie PSZOK zostaną wybudowane wolnostojące wiaty, ogrodzenie, wykonane utwardzenie terenu oraz budowa wagi samochodowej o nośności 50 ton. Ponadto zakupione zostaną pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów. Dodatkowo w PSZOK powstanie centrum przygotowania do ponownego użycia oddanego produktu poprzez naprawę, czyszczenie oddanych sprzętów oraz odsprzedaż lub wymianę produktów przygotowanych do ponownego użycia.  Zrealizowane zostaną również działania informacyjno-promocyjne mające na celu edukację mieszkańców w zakresie ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych. Całkowita wartość inwestycji to ponad 300 tys. zł.

Kontrowersje wokół ZNS

Wiele kontrowersji wywołała sprawa nielegalnego wysypiska śmieci znajdującego się na terenie Zakładów Naprawy Samochodów w Boguchwale. W myśl obowiązujących przepisów prawnych decyzje na zbieranie odpadów dla ZNS Sp. z o.o. wydał Marszałek Województwa Podkarpackiego oraz Starosta Rzeszowski:

• Starostę Rzeszowskiego - decyzja znak OŚ.7635-23/09 z dnia 16.04.2009 r., decyzja znak OŚ.6233.30.2.2015 z dnia 29.02.2016 r., decyzja znak OŚ.6233.30.3.2015 z dnia 26.02.2016 r.
• Marszałka Województwa Podkarpackiego - decyzja znak RŚ.III.ARz7628/M-77/10 z dnia 14.09.2010 r., decyzja znak OS-III.7221.43.2015.MM z dnia 25.01.2016 r.

To te organy w wydanych przez siebie decyzjach określiły rodzaje odpadów przewidzianych do zbierania oraz miejsca i sposoby ich magazynowania a także opisały stosowanie metod zbierania i magazynowania. Burmistrz Boguchwały w myśl obowiązujących przepisów prawa może nakazać usunięcie odpadów tylko wtedy, gdy posiadacz odpadów gromadzi odpady w miejscach do tego nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania i jeśli nie posiada wymaganych prawem zezwoleń.

W grudniu 2017 roku Urząd Miejski w Boguchwale powziął informację o gromadzeniu odpadów na terenie ZNS i wystąpił:

• 15 grudnia 2017 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie oraz do Starostwa Powiatowego w Rzeszowie z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli na terenie ZNS,
• 4 kwietnia 2018 r. i 2 maja 2018 r. do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie,
• 6 kwietnia 2018 r., 10 kwietnia 2018 r., i 25 lipca 2018 r. do Starostwa Powiatowego w Rzeszowie,
• 10 kwietnia 2018 r. do Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie,
• 12 kwietnia 2018 r., 25 lipca 2018 r. i 8 sierpnia 2018 r. do Marszałka Województwa Podkarpackiego
• 11 lipca 2018 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie.

Wszelkie działania podjęte przez organy, które wydały stosowne zezwolenie były wynikiem interwencji Urzędu Miejskiego w Boguchwale i tak Starosta Rzeszowski decyzją znak OŚ.604.1.17.2018 z dnia 17 maja 2018 r. cofnął w pewnym zakresie swoją decyzję zezwalającą na zbieranie odpadów przez ZNS z jednoczesnym pouczeniem, iż posiadacz odpadów, któremu cofnięto zezwolenie jest obowiązany do usunięcia odpadów i skutków prowadzonej działalności. Natomiast Marszałek Województwa Podkarpackiego pismem z dnia 18 lipca 2018 r. poinformował o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia zezwolenia.

W tym miejscu warto podkreślić, iż zarówno Starosta Rzeszowski jak i Marszałek Województwa Podkarpackiego jako organy kompetentne kontrolują warunki przestrzegania wydanych przez siebie decyzji i podejmują działania w przypadku nieprzestrzegania warunków określonych w decyzji. W kwietniu 2018 roku Urząd Miejski w Boguchwale wszczął postepowanie administracyjne wobec ZNS. Obecnie Urząd prowadzi postępowanie wyjaśniające w zakresie odpadów jakimi są odzież, obuwie, zabawki, tekstylia, które znajdują się na zewnątrz hal, a które Starosta Rzeszowski wyłączył ze swojego postępowania. Postępowanie jest w toku.

Fotowoltaika i niska emisja

W mijającej kadencji samorząd rozpoczął dwa projekty zwiększające udział produkcji i wykorzystania energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii. Gmina Boguchwała, w ramach Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego, realizuje projekt, którego celem jest montaż instalacji fotowoltaicznych w gospodarstwach domowych. W ramach naboru aż 224 gospodarstw z terenu gminy przystąpiło do projektu. Spodziewana, szacunkowa efektywność wdrożonych rozwiązań z zakresu instalacji odnawialnych źródeł energii to 539 600 kWh/rok, przy spadku emisji gazów cieplarnianych 430 600 kg CO2/rok. Koszt projektu to prawie 4 mln zł.

Instalacje fotowoltaiczne pojawią się także na budynkach użyteczności publicznej. W ramach kolejnego projektu ROF o instalacje fotowoltaiczne wzbogacą się Urząd Miejski w Boguchwale oraz siedziba Miejskiego Centrum Kultury w Boguchwale. Wartość projektu to ponad 980 tys. zł, produkcja energii elektrycznej z nowo wybudowanych instalacji wyniesie 33 180 kWh/rok, a szacowany spadek emisji gazów cieplarnianych to kolejne 26 480 kg CO2/rok.

Aspekt zdrowszego środowiska został także zawarty w realizowanym przez gminę projekcie "Rozwój gospodarki niskoemisyjnej oraz poprawa mobilności mieszkańców poprzez usprawnienie zrównoważonego transportu publicznego na terenie ROF". Wzrost atrakcyjności transportu zbiorowego spowodowany zakupem taboru i modernizacją infrastruktury wpłynie na zmniejszenie wykorzystania samochodów osobowych. W sierpniu bieżącego roku zarząd Związku Gmin Podkarpacka Komunikacja Samochodowa, organizator Międzygminnej Komunikacji Samochodowej, podpisał umowy na dostawę nowych autobusów. Koszt dostawy 39 dziesięciometrowych, niskoemisyjnych autobusów wyniósł 37,5 mln zł. Wartość projektu realizowanego przez gminę to 12,2 mln zł. Szacowany spadek emisji gazów cieplarnianych to 20 350 kg CO2/rok.

Wymiana źródeł ciepła

W bieżącej kadencji samorząd zaplanował realizację dwóch projektów w zakresie wymiany źródeł ciepła. W ramach projektu "Wymiana źródeł ciepła na terenie ROF" gospodarstwa domowe otrzymają możliwość wymiany pieców, kotłów na paliwa stałe, piecyków gazowych i podgrzewaczy przepływowych na jednofunkcyjne i dwufunkcyjne kotły kondensacyjne lub kotły na biomasę. Drugi projekt "Instalacja kotłów na paliwa stałe w gospodarstwach domowych - projekt parasolowy" obejmie wymianę pieców i kotłów na paliwa stałe na kotły automatyczne na ekogroszek. Finansowane będą m.in. przyłącza ciepłownicze do budynków, wymienniki ciepła, elementy montażowe instalacji i urządzeń nowych źródeł ciepła, urządzenia pomiarowe i sterujące źródłem ciepła, czy adaptacje pomieszczeń na kotłownie. Dofinansowaniem zostaną także objęte termomodernizacje przegród budowlanych, wykonanie wewnętrznych instalacji c.o. i c.w.u. oraz prace remontowe. Nabory do projektów planowane są na pierwsze półrocze 2019 r.

Nowe nasadzenia drzew i usuwanie azbestu

Na terenie gminy, w latach 2015/2016, dokonano m. in. 70 nasadzeń szlachetnych gatunków drzew: platanów (10 szt.), klonów (30 szt.), lip (20 szt.) i dębów (10 szt.). Drzewa pojawiły się przy Szkole Podstawowej w Lutoryżu, stadionach w Zarzeczu, Mogielnicy i Nosówce, przy Krzyżu Milenijnym w Niechobrzu oraz na terenie Stawiska w Boguchwale. Nowe drzewa pojawiły się w naszej gminie w ramach wspólnej inicjatywy samorządu i Fundacji EkoRozwoju.

Wzorem lat ubiegłych samorząd kontynuował program usuwania odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. W latach 2015-2018 usunięto ponad 311 ton azbestu. Zadanie zostało sfinansowane ze środków budżetu gminy, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Łączny koszt wyniósł blisko 99 tys. zł.

EkoJanosik

"EkoJanosik" to Krajowa Nagroda Ekologiczna, która promuje m.in. samorządy wdrażające rozwiązania poprawiające stan środowiska naturalnego oraz świadomość ekologiczną. Wyboru dokonuje Krajowa Rada Ekologiczna powoływana spośród niezależnych ekspertów i autorytetów ochrony środowiska. Podczas II Międzynarodowego Forum Energetyka i Środowisko EKOZAKOPANE 2018 tytuł "EkoJanosika" zdobyło 80 samorządów, wśród nich Gmina Boguchwała. Przedmiotem oceny w konkursie były zrealizowane i zastosowane w praktyce przedsięwzięcia sfinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które miały szczególny wpływ na region lub całe województwo.