Szkoła Podstawowa w Zgłobniu we współpracy ze Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia "Pro Carpathia" zakończyła realizację projektu: "Renowacja zabytkowych drzew i alei lipowej w zespole dworsko-pałacowym przy szkole podstawowej w Zgłobniu" w ramach programu  "Inicjatywy oddolne na rzez Zielonego Podkarpacia" z funduszy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - działanie Edukacja Ekologiczna. Koszt projektu to 15 700 zł a stopień dofinansowania ze środków zewnętrznych wyniósł 100%. Czas realizacji miał miejsce w okresie 01.10.2015 - 31.12.2015 r.

Projekt obejmował:

• inwentaryzację drzew w zespole dworsko-parkowym, badanie stanu fitosocjologicznego drzew oraz działania zabezpieczające drzewostan,
• budowę barierek przy zabytkowych drzewach - szt. 14,
• mieszczenie tabliczek informacyjnych dotyczących zabytkowych drzew (14 szt.) i głównej tablicy informacyjnej dotyczącej parku oraz przeprowadzonej inicjatywy.

Liderami Inicjatywy byli Bartłomiej Wisz, dyrektor Szkoły Podstawowej w Zgłobniu, oraz panie Bogumiła Dąbrowska i Bożena Drozdowska-Wnęk, nauczyciele w Szkole Podstawowej w Zgłobniu.

Problemem ogólnym występującym na obszarze realizacji przedsięwzięcia była postępująca degradacja zabytkowych drzew. Na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat nie prowadzono działań zmierzających do pielęgnacji starych lip jak również pozostałego drzewostanu na terenie zabytkowego zespołu dworsko-parkowego. Lipy objęte ochroną konserwatorską oraz pozostałe gatunki drzew nie były zabezpieczone przed dostępem i potencjalną dewastacją zarówno przez ludzi jak i zwierzęta - w kilku przypadkach stwierdzono znaczne obdarcia kory. Przestrzeń, na której znajduje się drzewostan jest siedliskiem gatunków ptaków, ma również istotne znaczenie, jako "bezobsługowa wytwórnia tlenu". Ponadto stanowi naturalną osłonę przed czynnikami atmosferycznymi. Aleja lipowa starannie wkomponowała się w pejzaż i jest jego ozdobą. Stanowi uzupełnienie zabudowy dworsko-parkowej i składnik historycznej architektury krajobrazu.

W ramach inicjatywy została przeprowadzona inwentaryzacja i badanie stanu fitosanitarnego drzew, która pozwoliła wytypować drzewa osiągające wymiary kwalifikujące do objęcia obiektów ochroną w postaci ustanowienia ich w przyszłości kolejnymi pomnikami przyrody (na terenie parku taki status ma jedno drzewo) oraz działania pielęgnacyjno-zabezpieczające drzewostan. Na odnowionym terenie zostały zamontowane tablice informacyjne dotyczące zabytkowego parku.

Inicjatywa renowacji zabytkowych drzew i alei lipowej w zespole dworsko-pałacowym przy Szkole Podstawowej w Zgłobniu przyczyniła się do przedłużenia żywotności istniejącego drzewostanu. Renowacja umożliwiła wykorzystanie przestrzeni parku w zakresie rekreacji i wypoczynku mieszkańców Zgłobnia. Podjęte działania stanowiły element realizowanego programu rewitalizacji obszaru miejscowości objętego ochroną konserwatorską. Inicjatywa przyczyniła się także do wzrostu świadomości edukacyjnej uczniów szkoły i mieszkańców w zakresie ochrony środowiska. To pierwszy etap w działaniach zmierzających do szerszej rewitalizacji tej zabytkowej części miejscowości.

Warto dodać, iż Szkoła Podstawowa w Zgłobniu we współpracy ze Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia "Pro Carpathia" w styczniu br. złożyła projekt pod nazwą: "Pamiętajcie o ogrodach - uzupełnienie zadrzewień w parku dworskim przy Szkole Podstawowej w Zgłobniu" w ramach programu "Wzmocnienie działań społeczności lokalnych dla zrównoważonego rozwoju" - Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Decyzje o kwalifikacji w zakresie dofinansowania mają zapaść w II połowie 2016 roku a czas realizacji przewidziano na okres: IV kwartał 2016 r. - II kwartał 2017 r.

Celem tej inicjatywy jest odtworzenie i uporządkowanie przestrzeni parkowej przy szkole, która uległa znacznej degradacji z powodu czynników atmosferycznych i urbanistycznych. W ostatnich kilkudziesięciu latach nie prowadzono nowych nasadzeń drzewostanu i krzewów a istniejący nie był poddawany zabiegom pielęgnacyjnym. Zrealizowanie inwestycji wpłynie na podniesienie estetyki przestrzeni środowiskowej oraz częściowo odtworzy stan historyczny terenu. Metody działania w ramach projektu przewidują: przygotowanie terenu pod nowe nasadzenia, wywiew trawy, nasadzenie nowych drzew i krzewów, zaprojektowanie tablic informacyjno-edukacyjnych przedstawiających gatunki drzew i krzewów występujących w parku.

Inicjatywa mająca na celu: odtworzenie i rozwój parku poprzez uzupełnienie istniejącego drzewostanu oraz renaturyzację siedliska przyrodniczego będzie pierwszym etapem realizacji koncepcji rewitalizacji terenu zespołu dworsko-parkowego przy szkole w Zgłobniu w ramach gminnej strategii odnawiania centrów wsi i przywracania terenom zielonym funkcji spacerowo-rekreacyjnych przewidzianej na lata 2016-2020. Nowe nasadzenia drzew i krzewów w oparciu o historyczną lokalizację i uwarunkowania terenowe wzbogaciłyby ten obszar i stałyby się miejscem wypoczynku oraz integracji mieszkańców.

fot. Bartłomiej Wisz