Większość towarów, które kupujemy w sklepach, jest wykonana z plastiku, szkła, papieru oraz aluminium i innych metali, czyli tworzyw, które możemy ponownie wykorzystać. Posegregowane przestaje być śmieciem – staje się wartościowym surowcem.

Recykling zaczyna się w domu

Recykling i segregacja odpadów są niezbędne do zrównoważonego gospodarowania odpadami. To jeden ze sposobów poradzenia sobie z problemem kurczących się zasobów naturalnych oraz rosnącej lawinowo ilości odpadów o szkodliwym wpływie na całe środowisko, bezpieczeństwo i zdrowie ludzi i zwierząt. Chociaż recykling przynosi wiele korzyści, nie stanowi rozwiązania wszystkich wyzwań związanych z odpadami i produkcją. To jedno z narzędzi, które jednocześnie musi być wsparte innymi strategiami, takimi jak redukcja ilości odpadów poprzez obniżenie konsumpcji i przyjazne dla środowiska projektowanie opakowań.

Segregacja ma sens

Jeden z najpowszechniejszych mitów na temat segregacji śmieci to przekonanie, że posegregowane odpady trafiają do jednej śmieciarki, która wszystko miesza, więc nasza praca w domu idzie na marne – tymczasem to się zmieniło. Nowoczesne pojazdy odbierające posegregowane odpady mają zazwyczaj podział na różne przegrody, do których trafiają poszczególne odpady. Inne rozwiązanie to odbieranie każdego typu odpadów przez inną śmieciarkę.

Segregowanie odpadów przynosi korzyści finansowe – segregując, płacimy mniej za odbiór śmieci. Jeśli będziemy pozbywać się odpadów jedynie w formie zmieszanej, rachunek za odbiór śmieci będzie kilkakrotnie wyższy.

Recykling pozwala na oszczędność energii, surowców i środowiska naturalnego. Każda wykorzystana ponownie szklana butelka to oszczędność energii potrzebnej do oświetlenia pokoju żarówką przez 4 godziny. Przetworzenie tony aluminium to oszczędność 4 ton boksytu i 700 kilogramów ropy naftowej. Poddane recyklingowi odpady to także mniej wysypisk.

Co powstaje z recyklingu?

Szkło i aluminium podlegają recyklingowi w 100%, można je też przetwarzać nieskończoną ilość razy. W przypadku aluminium jest to o tyle ważne, że produkcja aluminium z rud jest relatywnie droga, a złoża boksytu nie odnawiają się. Dzięki recyklingowi szkła możemy ograniczyć zużycie piasku, dolomitu i sody. Wprowadzając tylko jedną szklaną butelkę do wtórnego obiegu, ograniczamy zużycie energii równe 4 godzinom pracy 100 watowej żarówki. Tymczasem statystyczny mieszkaniec Polski wyrzuca do pojemników na odpady zmieszane aż 56 szklanych opakowań rocznie. Warto zmienić przyzwyczajenia i śmiecić mniej.

Tworzywa sztuczne powstają z pochodnych ropy naftowej. Zamiast zużywać ropę, której zasoby są ograniczone i której wydobycie jest bardzo kosztowne, tworzywa sztuczne można ponownie wykorzystać – jako wysokokaloryczne źródło energii lub jako surowiec wtórny. Np. z 35 popularnych butelek PET można wyprodukować bluzę z polaru. Plastik może być też przetwarzany na innego rodzaju ubrania specjalistyczne lub sportowe, powstają z niego także namioty, plecaki czy buty. Aby uratować jeno drzewo, wystarczy 59 kg makulatury.

Recykling a ochrona przyrody

Recykling to oszczędność ograniczonych zasobów naturalnych, a także zmniejszenie szkodliwego wpływu na środowisko. Dla przykładu, recykling aluminium pozwala ograniczyć zanieczyszczenie wody o 97% w porównaniu z cyklem produkcji z rudy. Równocześnie oznacza obniżenie o 95% emisji trujących gazów do atmosfery. Co więcej, przynosi oszczędność ropy naftowej i zużycia energii nawet do 95%. Dzięki recyklingowi jest też mniej wysypisk. Choć bezpośredni koszt wywozu śmieci na składowisko jest tańszy niż ich przetwarzanie, to jednak faktyczne wydatki związane z utrzymywaniem składowisk, ograniczaniem ich wpływu na środowisko i rekultywację przyległych do nich obszarów są znacznie wyższe.

Drugie życie starych przedmiotów

W ostatnim czasie coraz więcej ludzi poszukuje możliwości maksymalnego przedłużenia życia raz wyprodukowanych rzeczy. Motywacje są różne - może to być forma zabawy, czasami jest to konieczność. Część osób manifestuje w ten sposób, że troszczy się o środowisko naturalne. Tak naprawdę, jedynie od naszych pomysłów i wyobraźni zależy, w jaki sposób wykorzystamy stare przedmioty. Meble, ubrania, butelki czy puszki mogą dowolnie przeistaczać się w nowe twory.

O recyklingu warto pomyśleć już na etapie zakupów. Kupuj tylko tyle, ile naprawdę potrzebujesz. Weź na zakupy torbę wielorazowego użytku. Unikaj produktów jednorazowych i zbędnych opakowań. Wybieraj produkty w opakowaniach, które nadają się do recyklingu, albo są wykonane z materiałów biodegradowalnych. Zanim kupisz kolejny produkt, zwróć uwagę, czy materiał, z którego został wykonany, nadaje się do recyklingu.

Recykling a gospodarka

Dzięki recyklingowi zmniejszamy także zużycie surowców, których zasoby są ograniczone i emisję szkodliwych substancji do środowiska. Recykling jest ważnym elementem gospodarki krajów rozwiniętych, gdyż umożliwia wytwarzanie nowych produktów przy użyciu znacznie mniejszej ilości surowców i energii. Nowe miejsca pracy powstają głównie w branży gospodarowania odpadami, w tym m.in. przedsiębiorstwach odbierających i segregujących odpady, jak i firmach zajmujących się ich przetwarzaniem.

W chwili obecnej przetwarzanie odpadów i inwestowanie w odnawialne źródła energii należą do najprężniej rozwijających się sektorów, pomimo panującego kryzysu gospodarczego. Według danych Eurostatu w czasie kiedy na świecie szalała recesja, liczba tzw. "zielonych" miejsc pracy wzrosłą o 20%. Z tego względu Unia Europejska zakłada, że skoncentrowanie się na recyklingu i innych, ekologicznych modelach biznesu będzie w najbliższym czasie kluczowe dla osiągnięcia zrównoważonego wzrostu. Wstępne szacunki UE wskazują na to, że do 2020 r. możliwe jest utworzenie 20 mln miejsc pracy w zielonej gospodarce. Ze względu na coraz większy popyt w gospodarkach krajów rozwijających się, ceny surowców i energii będą rosnąć. Jednocześnie śmieci są stałym i "odnawialnym" źródłem surowców i energii, z których nasza gospodarka może i powinna korzystać.

Jak widać, każdy może przyczynić się do poprawy ochrony środowiska naturalnego – zarówno konsument, jak i firmy oraz decydenci na szczeblu lokalnym i ogólnokrajowym. Dlatego tak ważna jest świadomość ekologiczna i edukacja w zakresie społecznej odpowiedzialności odnośnie do właściwego gospodarowania odpadami. Wspólne starania pozwalają na redukcję zanieczyszczeń i ochronę zasobów, co wpływa na poprawę jakości życia i zdrowia społeczeństwa.

Przypominamy

METALE I TWORZYWA SZTUCZNE – pojemniki / worki koloru żółtego

Należy wyrzucać

• odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach
• nakrętki
• plastikowe opakowania po produktach spożywczych
• opakowania wielomateriałowe (np. kartony po mleku i sokach)
• opakowania po środkach czystości (np. proszkach do prania), kosmetykach (np. szamponach, paście do zębów) itp.
• plastikowe torby, worki, reklamówki, inne folie
• aluminiowe puszki po napojach i sokach
• puszki po konserwach
• folię aluminiową
• metale kolorowe
• kapsle, zakrętki od słoików

Nie należy wyrzucać

• butelek i pojemników z zawartością
• plastikowych zabawek
• opakowań po lekach i zużytych artykułów medycznych
• opakowań po olejach silnikowych
• części samochodowych
• zużytych baterii i akumulatorów
• puszek i pojemników po farbach i lakierach
• zużytego sprzętu elektronicznego i AGD

PAPIER – pojemniki / worki koloru niebieskiego

Należy wyrzucać

• opakowania z papieru, karton, tekturę (także falistą)
• katalogi, ulotki, prospekty
• gazety i czasopisma
• papier szkolny i biurowy, zadrukowane kartki
• zeszyty i książki
• papier pakowy
• torby i worki papierowe

Nie należy wyrzucać

• ręczników papierowych i zużytych chusteczek higienicznych
• papieru lakierowanego i powleczonego folią
• papieru zatłuszczonego lub mocno zabrudzonego
• kartonów po mleku i napojach
• papierowych worków po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych
• tapet
• pieluch jednorazowych i innych materiałów higienicznych
• zatłuszczonych jednorazowych opakowań z papieru i naczyń jednorazowych
• ubrań

SZKŁO – pojemniki / worki koloru zielonego

Należy wyrzucać

• butelki i słoiki po napojach i żywności (w tym butelki po napojach alkoholowych i olejach roślinnych)
• szklane opakowania po kosmetykach (jeżeli nie są wykonane z trwale połączonych kilku surowców)

Nie należy wyrzucać

• ceramiki, doniczek, porcelany, fajansu, kryształów
• szkła okularowego
• szkła żaroodpornego
• zniczy z zawartością wosku
• żarówek i świetlówek
• reflektorów
• opakowań po lekach, rozpuszczalnikach, olejach silnikowych
• luster
• szyb okiennych i zbrojonych
• monitorów i lamp telewizyjnych
• termometrów i strzykawek

ODPADY BIODEGRADOWALNE – pojemniki / worki koloru brązowego

Należy wyrzucać

• odpadki warzywne i owocowe (w tym obierki itp.)
• gałęzie drzew i krzewów
• skoszoną trawę, liście, kwiaty
• trociny i korę drzew
• niezaimpregnowane drewno
• resztki jedzenia

Nie należy wyrzucać

• kości zwierząt
• oleju jadalnego
• odchodów zwierząt
• popiołu z węgla kamiennego
• leków
• drewna impregnowanego
• płyt wiórowych i pilśniowych MDF
• ziemi i kamieni
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych)

ODPADY ZMIESZANE – pojemniki / worki koloru czarnego

Do pojemnika z odpadami zmieszanymi należy wrzucać wszystko to, czego nie można odzyskać w procesie recyklingu, z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych.

źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, kampania Piątka za segregację

strona internetowa: https://naszesmieci.mos.gov.pl/