a
data wydruku: 2024-12-03 18:58:42
BOGUCHWAŁA OFICJALNY SERWIS INFORMACYJNY

Gmina Boguchwała

e-mail: um@boguchwala.pl www: boguchwala.pl

Miasto i sołectwa

Mapa Gminy Boguchwała z podziałem na miejscowości

Nosówka

Sołectwo Nosówka położone jest wzdłuż drogi powiatowej 1388R Rzeszów-Przybyszówka-Trzciana, 1391R Rzeszów-Przybyszówka-Iwierzyce i drogach gminnych. Na terenie Sołectwa występują złoża ropy naftowej i gazu eksploatowane przez PGNiG Oddział w Sanoku. W Sołectwie działa zespół ludowy "Nosowiany" prowadzony przez Stefanię Buda.

Powierzchnia Sołectwa wynosi: 597,17 ha
Ludność: 1529 (2022)

Sołtys: Stanisław Bębenek

Rada Sołecka:

  • Ewa Urban
  • Janusz Jarochowicz
  • Sławomir Świetlik
  • Piotr Bobeł
  • Lucyna Pałka
  • Stanisław Róg
  • Renata Byjoś

Rys historyczny

Według miejscowego podania nazwa wsi wywodzi się od nazwy choroby panującej w tej części kraju na przełomie X-XI w. zwanej "Nosówka". Z kaszteli na granicy z Rusią Czerwoną wydalono chorych na tę chorobę, którym pozwolono zamieszkać na północnym wzgórzu bagna nazywanego Zagalanka (nizina na granicy Nosówka-Błędowa Zgłobieńska - to bagna Zagalanka osuszone za czasów okupacji), i tak powstała osada nazwana od choroby. W dostępnych dokumentach pierwsze wzmianki dotyczące Nosówki pochodzą z XV w. Zabudowa wsi to typowa "ulicówka" co pozwala wnioskować, że została założona w XIII-XV w. Opracowania historyczne podają, że wieś pierwotnie nazywała się Topolówka i należała do majętności rzeszowskich Jana Pakosławica, następnie przeszła w ręce jego synów i wnuków, którzy w latach 1437-1446 zastawili (wpis hipoteczny) Topolówkę (nie ma oznaczenia czy to wieś, czy grunty rolne na wzgórzu o tej nazwie) z gruntem w Zabierzowie Mikołajowi Żarnowieckiemu, herbu Topór. Wieś zdołał wykupić syn Jana ze Staromieścia (Jan Starszy zwany Nosem), od 1471 r. biskup krakowski. Najprawdopodobniej jemu wieś zawdzięcza swoją ostateczną nazwę - Nosówka.

W XV i XVI w. Nosówka wchodziła w skład majątku rodziny Rzeszowskich, następnie stała się własnością Mikołaja Spytka Ligęzy, który wszedł w posiadanie dóbr rzeszowskich przez małżeństwo z Zofią Rzeszowską, córką Jana Rzeszowskiego. Było to w 1580 r. Kolejnymi właścicielami wsi w XVII w. była rodzina Kuropatnickich, później odkupił ją wraz z częścią Zgłobnia Teodor Hieronim Lubomirski. Był on najstarszym synem i jednocześnie dziedzicem majętności Jerzego Ignacego Lubomirskiego. Zarządzał on majątkiem ojca wraz z macochą Joanną. Jednak Nosówka (tak jak sąsiednie wioski) nie występuje w spisie majętności Lubomirskich, ponieważ należała ona do tzw. "majętności pobliskich" Rzeszowa.

Koniec XVIII w. to kurczenie się posiadłości rzeszowskich w rękach Lubomirskich. Wówczas Nosówkę nabył Józef Dąbski, chorąży wielki koronny. Na początku XIX w. wieś należała do Aleksandra Dąbskiego, kapitana wojsk Księstwa Warszawskiego i jego żony Teresy z hrabiów Bobrowskich. W tym czasie majątkiem zarządzał Antoni Kulpiński. Po śmierci Jędrzejewicza i Kulpińskiego, majątek przejął syn, Kazimierz Dąbski - ostatni właściciel Nosówki. Dwór prowadził gospodarkę rolną, ogrodniczą, gorzelnię i karczmę. Na majątku ciążyły wysokie długi hipoteczne w Banku Rolnym, zaciągnięte na rozbudowę dworku i jego otoczenia, udział w Stowarzyszeniu Łukasiewicza oraz na podjęte bezskuteczne wiercenia poszukiwania ropy, co było między innymi przyczyną dobrowolnej parcelacji dworu za pośrednictwem Banku Rolnego.

Likwidacja dworu w 1939 r., sprzedaż ziemi robotnikom dworskim i chłopom z okolicznych wsi znacznie zwiększyło zabudowę wsi. Do głównej ulicy (z tradycyjnym podziałem: Wieś Góra i Wieś Dół), przysiółków Przymiarki i Krzywdy po 1939 r. przybywa nowy przysiółek - "Kolonia" - zabudowa na dworskich polach. Nie zmieniło to charakteru wsi. Dominowały nadal stare rody kmiece, składające się z wielu średnich i drobnych gospodarstw po kolejnych podziałach majątku oraz rzemieślnicy pracujący na rzecz wsi: kowale, kołodzieje, cieśle, krawcy, szewcy itp.

Dwór pełnił rolę mecenasa życia kulturalnego i postępu na wsi. Dziedzic dworu uważał się za moralnego przełożonego całej wsi, starał się pełnić nad nią kontrolę obyczajową i regulować jej życie w myśl modelu jaki mu przyświecał. Właściciele Nosówki, zarówno Dąbscy jak i Jędrzejewicze wspierali oświatę i postęp agrarny. Pisarz Gminny miał do dyspozycji dodatkową izbę i w okresie zimowym uczył chłopskie dzieci czytać i pisać. W 1868 roku została utworzona Szkoła Elementarna w czworaku dworskim, a w 1905 r. Dąbscy przekazali na rzecz Komisji Edukacji Narodowej działkę pod budowę szkoły. Starali się czynnie uczestniczyć w życiu nie tylko wsi, ale i parafii.

W 1858 r. na gruncie dworskim, w miejscu gdzie wiodła droga z Nosówki do kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Zabierzowie, rodzina właścicieli dworu w Nosówce ufundowała krzyż, jako wotum za ocalenie od skutków zarazy. Jędrzejewicze i Dąbscy byli zdeklarowanymi patriotami o czym mówi ustne podanie, że pod krzyżem (dziś zw. "Pod lipami") pochowany został powstaniec styczniowy, który zmarł we dworze. Dawni właściciele Nosówki zapisali się pozytywnie w przekazanych potomnym wspomnieniach przez współczesnych im mieszkańców. Pozostały po nich wpisy w kronice parafialnej oraz pamiątki w parafialnym kościele i na terenie wsi.

Do drugiej wojny światowej nie było tu napływu ludności. Jedyne zmiany to wyjazdy na emigrację i zakup przez kilka rodzin gospodarstw na ziemiach wschodnich. W związku z tym społeczeństwo było jednolite i dobrze społecznie zorganizowane, o czym świadczą dokumenty o organizacjach społecznych i politycznych oraz wybudowane z inicjatywy miejscowej ludności budynki użyteczności publicznej: Dom Kultury, Szkoła Podstawowa im. Wincentego Witosa z salą gimnastyczną, Dom Strażaka, Klub Sportowy "Novi" oraz budynek Szkoły Powszechnej (czynnej w latach 1908-1976) im. Jana Kantego, w którym obecnie mieści się żłobek. W okresie międzywojennym prężnie działało Kółko Rolnicze "Samopomoc Chłopska", które prowadziło sklepy i "Masłownię" (manufaktura przerobu mleka), która przetrwała do 1947 r. Budynek Masłowni zasilany w bieżącą wodę i skanalizowany zburzono w 1951 r. po centralizacji gospodarki mlekiem w Spółdzielni Mleczarskiej Rzeszów. Czynnie działają Koło Stronnictwa Ludowego i Koło Młodzieży "Vici". Poza tym mieszkańcy Nosówki byli członkami: Parafialnej Straży Ogniowej, Dziewczęcej Służby Sanitarnej, Chóru Parafialnego i zgrupowań religijnych. Po wyzwoleniu młodzi Nosowianie należeli do tajnej organizacji WIN, a po delegalizacji PSL i aresztowaniach, procesie członków WIN wieś była pomijana w planach gospodarczych. Nie skorzystała nawet z "planowanej elektryfikacji wsi".

Po wyzwoleniu 4 sierpnia 1944 r. członkowie organizacji politycznych i społecznych z entuzjazmem organizowali administrację samorządową, pracuje Kółko Rolnicze (sklep i masłownia), szkoła po wakacjach rozpoczęła naukę. Do referendum w 1946 r. uroczyście obchodzono 3 Maja, a na pochody 1-szo Majowe jechali chłopi przybranymi wozami do Rzeszowa, jak na festyn ludowy. Gdy zakazano obchodów Święta Narodowego 3-go Maja, ludność podrzeszowska bojkotowała obchody 1-go Maja. Organizują się i działają do dziś grupy społeczne (OSP, KGW), słabnie życie polityczne. W latach 1946-1980 koło PZPR nie ma więcej jak 10 członków, a koło ZSL od 9 do 35 członków.

Administracja

W okresie zaboru austriackiego na Podkarpaciu tj. w Galicji każda wieś licząca co najmniej 300 mężczyzn powyżej 21 roku życia, była gminą którą reprezentował wójt wybierany większością głosów mieszańców uprawnionych jw. na zgromadzeniu wiejskim tzw. gromadzie. Wieś Nosówka była samodzielną gminą. Wójt sprawował administrację przy pomocy Rady Starszych (wybieranych jak wójt) i Pisarza Gminnego, który był nadawany i utrzymywany przez właścicieli ziemskich. Właściciel dworu lub mianowany przez niego przedstawiciel był "z racji stanu" członkiem Rady.

Wójt na terenie wsi sprawował władzę administracyjną i dbał o bezpieczeństwo. Miał również ograniczone prawa sadownicze, które sprawował przy pomocy Rady Przysięgłych (wybranych na Gromadzie). Rozstrzygał spory, kontrolował włóczęgów, nakładał kary chłosty, a nawet aresztu (nie dłużej jak 2 doby). Każdy mógł się odwołać od sankcji Wójta do Starosty, ale musiał ponosić koszt tego odwołania. Przestępców wg. wymagających wyższej kary w ciągu 48 godz. Wójt odstawiał do "Cyrkułu" tj. posterunku żandarmerii.

Jak udało się ustalić (kronika parafialna) wójtami wsi byli:
- w latach 1906-1912 - Andrzej Byjoś s. Wojciecha (w czasie budowy szkoły),
- w latach 1912-1914 - Walenty Dziedzic,
- w latach 1914-1919 - Jakub Krzanowski,
- w latach 1919-1923 - Michał Zacios - działacz ruchu chłopskiego (okres rozkwitu działalności Kółka Rolniczego),
- w latach 1923-1933 - Andrzej Byjoś (ostatni wójt wsi).

Po organizacji gmin zbiorczych w 1933 r. Nosówka jest jedną z czternastu wsi Zbiorczej Gminy w Racławówce. Równocześnie z wprowadzeniem tej reorganizacji na wsiach zebranie wiejskie wybiera sołtysa, który ma prawo głosu w Radzie Gminy. Od 1933 do 1939 r.  Sołtysem jest Andrzej Byjoś, do 1942 r. sołtysem wsi jest Stefan Miłek, a ostatnie lata okupacji do 1944 r. Wojciech Wilk. Od 1944 r. Sołtysem jest Izydor Zacios s. Michała. W 1951 r. Sołtysem wybrano Józefa Wojciechowskiego, który pełni tą funkcję poświęcając całą energię działania na sprawy gospodarcze. W tym czasie pozyskano parcelę i wybudowano (stan surowy) Dom Ludowy, który był tak potrzebny. Od 1953 do 1970 r. Sołtysem wsi jest Andrzej Lelek, za jego kadencji w ramach "obowiązkowych robót" prowadzone były roboty ziemne przy poszerzaniu i niwelacji drogi, rozpoczęte w 1948 r., a na odcinku 1 km (Nosówka-Dół) drogę utwardzono żwirem. W 1955 r. zorganizowano Społeczny Komitet Elektryfikacji Wsi i w 1956 r. prawie cała wieś została zelektryfikowana.

W 1971 roku sołtysem zostaje wybrany Edward Świder, po sześciu miesiącach rezygnuje z funkcji. Kolejnym sołtysem został Edward Bijoś, który pełnił tę funkcję do 1985 r. Następuje czas większych swobód. W tej kadencji zostają zakończone prace ziemne przy budowie drogi przez wieś, która została poszerzona, utwardzona i położono masę bitumiczną. Wybudowano szkołę (typową tysiąclatkę) na pozyskanej parceli po budynkach gospodarczych dawnego dworu i Dom Strażaka na parceli wiejskiej (darowizna K. Dąbskiego z 1939 r.). Od 1985 do 1988 r. funkcję sołtysa pełni Emil Baran, z inicjatywy którego społeczną pracą osuszono podmokły ugór na trawiasty stadion dla zorganizowanego LZS "Novi". We wrześniu 1987 r. zorganizowano Komitet Gazyfikacji Wsi, który prowadził tę inwestycję systemem gospodarczym borykając się z brakami materiałowymi. Komitetowi przewodniczył Eugeniusz Świder, ew. prowadzi Władysław Sołek.

Po śmierci Emila Barana sołtysem został Stefan Stachowicz i pełnił tą funkcje do 1991 roku. W  tym czasie zakończono gazyfikację wsi. Od 1991 do 1992 r. Sołtysem wsi jest Stanisław Biały. Zorganizowany Społeczny Komitet Telefonizacji Wsi, którego przewodniczącym jest Zbigniew Zacios za zebrane udziały kupuje i magazynuje materiały techniczne jako zabezpieczenie wykonania inwestycji systemem gospodarczym. W lutym 1992 r. z woli mieszkańców sołtysem zostaje Stefania Buda. Pełniąc tą funkcję cieszy się każdą inwestycją i z każdego osiągnięcia organizacji społecznych, remontu czy inwestycji, które poprawiają wizerunek wsi. Funkcję pełni do 2007 r. W latach 1998-2004 jest również Radną Gminy. Po włączeniu K.T.W. do Gminnego Komitetu Telefonizacji w Boguchwale zakończono w ramach planowanych inwestycji gminnych telefonizację. Wieś od 1985 r. miała ponad 200 numerów telefonicznych. Na stadionie (wkładem społecznym) wybudowano szatnię dla LKS "Novi". Z inicjatywy powstałych Społecznych Komitetów w ramach inwestycji gminy wybudowano wodociąg wiejski, a kanalizacja jest w trakcie realizacji. Ponadto wybudowano salę gimnastyczną przy Szkole Podstawowej im. W. Witosa oraz przeprowadzono remont i modernizację budynku szkoły, Domu Ludowego (obecna nazwa Dom Kultury) i Domu Strażaka.

Zabytki

Dworek Dąbskich - przebudowany w latach 1896-1897 podczas administracji Kulpińskich, ówczesny właściciel hrabia Aleksander Dąbski mieszkał w majątku Rajsk k/Lwowa, a Dworek w Nosówce chciał mieć jako rezydencję godną stanu. Był Hrabią i Posłem do Sejmiku Galicyjskiego we Lwowie. Z jego polecenia rozbudowano dwór i zasadzono wokół park w stylu angielskim, gdzie były trzy stawy i paradny podjazd z maneżem. Do dziś zachował się dworek, jeden staw i sosna kanadyjska na dawnym maneżu. Z budynków gospodarczych pozostał zabytkowy spichlerz, budynek gorzelniany bez komina (komin rozebrano 1947 r.), chlewnia i kawałek stodoły (gumna).

Budynek szkoły - zbudowany w latach 1906-1908, w którym mieściła się Izba Tradycji (zorganizowana w 1995 r. z okazji XX-lecia Zespołu Obrzędowego "Nosowiany"), a obecnie żłobek, przy którym rośnie modrzew, pochodzący z drzewostanu parku dworskiego. Na wschodniej ścianie budynku wmurowana jest tablica ku pamięci kpt. Franciszka Błażeja członka IV Zarządu WIN.

Zabytkowa pompa strażacka (dwukołówka) - wykonana w zakładzie ślusarskim w Czudcu w 1920 r., dla Parafialnej Straży Ogniowej w Zabierzowie, ofiarowana OSP Nosówka z okazji 50-lecia organizacji (w 1997 r.) przez ks. proboszcza Stanisława Rejmana.

Krzyż wotywny z 1858 roku, "Pod lipami".

Stare drzewa: modrzew, sosna kanadyjska, o których mowa wyżej oraz ponad 100-letnie lipy drobnolistne i kasztanowce.

Przydrożne kapliczki (słupki, patrie i na drzewach) oraz drewniany krzyż (rekonstrukcja wierna drewna, wizerunek autentyczny).

100-letnie dzwony alarmowe (z czasów Parafialnej Straży Ogniowej).

"Nosowiany" - zespół z tradycjami

W 1975 roku z inicjatywy sołtysa wsi Edwarda Byjoś, Jakuba Sarna i małżeństwa Heleny i Mieczysława Pasierb organizuje się przy KG Kapela Ludowa, która szybko przemienia się w zespół folklorystyczny. Taki był początek zespołu, który pracuje do dziś i jest znany, nie tylko w regionie jako Zespół Obrzędowy "Nosowiany". W ciągu kolejnych lat działalności zespół opracował, spopularyzował pieśni i zwyczaje regionalne: obrzędowe, żołnierskie, pasterskie, religijne, biesiadne itp. Głównym kierunkiem pracy "Nosowian" było odtwarzanie i prezentowanie autentycznych zwyczajów z życia dawnych mieszkańców wsi podrzeszowskiej. Pierwszym widowiskiem wystawionym przez Zespół w 1976 r. było przedstawienie "Idzie turoń od chaty do chaty" odtworzone na podstawie wspomnień mieszkańców, które dało podstawy do opracowań scenariuszy wielu grup kolędniczych prezentowanych i zdobywających nagrody na konkursach, przeglądach regionalnych i krajowych. Zespół prezentował zwyczaje polskiej wigilii i kolędników w 1987 r. w Hamburgu, na zaproszenie Towarzystwa Niemiecko-Polskiego zyskując wielkie uznanie. Zwyczaje związane z budową i wprowadzeniem do nowego domu w widowisku "Drepciny" rozsławił "Nosowian", zdobywając najwyższe nagrody i uznanie na: Ogólnopolskich Konfrontacjach Teatrów Wsi Polskiej w Przytocznej, Sejmiku Teatrów w Tarnogrodzie oraz na gościnnych występach w Teatrze "Buffo" Warszawa, M.E. Toruniu i innych miastach. Uznając wartość poznawczą tego widowiska Telewizja Kraków nakręciła w Nosówce 30-minutowy film "Drepciny" emitowany w cyklu "Obrzędy i zwyczaje Ludowe" w 1986 r., a także w TV Polonia.

Inne widowiska prezentowane przez Zespół to: "Wieńcowiny" - zakończenie żniw u bogatego chłopa, "Wigilijo św. Ducha" - zwyczaje związane z Zielonymi Świątkami (wierzenia i zabawy pasterskie w tzw. "bioło noc"), "Na pasiace", "Na gminnym paświsku", "Po św. Jadwidze" - gry i zabawy pasterzy, dzieci w różnych porach roku i rożnych okolicznościach, "Zanim dosło do weselo" - cztery sceny: Rada familijno, Swaty, Łosłyby, Zmówiny - prezentowane pojedynczo na konkursach a nawet weselach, "Z kołaczem", "Łocepiny" - sceny obyczaju weselnego, również szeroko prezentowane, "Scepankowe Krzciny" - wierzenia i zwyczaje związane z narodzeniem dziecka.

Zespołem kieruje Aleksander Malak (instrumenty muzyczne) i Stefania Buda (gawędziarka), która napisała i opracowała scenicznie wszystkie wymienione widowiska. Z okazji 30-lecia (tak jak na 20 i 25-lecie) został wydany folder okolicznościowy omawiający trzydziestoletnią działalność Zespołu "Nosowiany" pod hasłem "Ocalić od zapomnienia", który jest oparty na danych z Kroniki Zespołu. Zespół zdobył wiele prestiżowych nagród, dyplomów i upominków, które eksponuje w Izbie Tradycji.

Izba Tradycji

Przygotowując widowiska Zespół "Nosowiany" zebrał i odtworzył stare sprzęty oraz elementy wystroju wnętrz. Z tych zbiorów i prac przygotowanych na konkursy powstała z okazji 20-lecia Zespołu "Nosowiany" Izba Tradycji, która mieściła się w zabytkowym budynku Szkoły Powszechnej i Ochronki im. Jana Kantego w Nosówce. Izba Tradycji stała się miejscem chętnie odwiedzanym przez uczniów okolicznych szkół i nie tylko, bo gdzie lepiej można nauczyć się szacunku do tradycji, jak nie tu i kto lepiej przedstawi historię naszego regionu i tutejszych zwyczajów jak nie gawędziarka Stefania Buda. Główny cel powstania tego niezwykłego miejsca, gdzie można dotknąć historii, odzwierciedlają słowa i hasło zespołu: "Ocalić od zapomnienia". Była to dawna sala lekcyjna, w której uczyło się trzy pokolenia Nosowian od 1908 do 1976 r., a w latach 1976-1989 odbywały się lekcje katechezy. W kronice Izby Tradycji pierwszy wpis założycieli Zespołu "Nosowiany" wyraża życzenie, by ta izba służyła nadal edukacji. Na potrzeby powstania żłobka Izbę Tradycji przeniesiono do pomieszczeń Domu Ludowego. Tu można zobaczyć nie tylko dawny wystrój chłopskiej izby, dawne sprzęty, narzędzia, ubiory, rekwizyty kolędnicze, zabawki dziecięce, ale również stare fotosy, poznać historię Nosówki i życiorysy tych Nosowian, którzy życie poświęcili walce o wolność Polski.

Koło Gospodyń Wiejskich w Nosówce
 
Koło Gospodyń Wiejskich zostało zorganizowane w 1946 r. z inicjatywy Zarządu Okręgowego Ligi Kobiet w Rzeszowie. Koło od samych początków pracowało na rzecz środowiska i taką działalność nadal prowadzi. Koło organizuje kursy kroju i szycia, gotowania i pieczenia, które cieszą się dużą popularnością, a wystawy i degustacje to święto dla całej wsi. Niezmiennie od lat na imprezach wiejskich widać prace członkiń. Koło organizuje imprezy i wspomaga pomocą inne organizacje. Współpracuje ze Szkołą, OSP, LOK. Dokumentacja Koła nie pozwala dokładnie ustalić liczby członkiń w poszczególnych latach, ani pełnych składów Zarządu Koła. Na pierwszym organizacyjnym Zebraniu było 37 członkiń, w latach 1960-1975 było od 42 do 65 członkiń. Obecnie Koło liczy ponad 30 członkiń. Pierwszą przewodniczącą była Zofia Wiącek i pełniła tą funkcję do 1953 r., a następnie: Katarzyna Stopa, Emilia Wilk, Bronisława Byjoś, Aleksandra Łyszczek, Maria Kawa, Helena Pasierb, Anna Zacios.

Ochotnicza Straż Pożarna w Nosówce

Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Nosówce została zorganizowana w 1947 r. z inicjatywy mieszkańców, członków przedwojennej Parafialnej Straży Ogniowej w Zabierzowie. Jednostce przewodniczy jeden z założycieli - Jan Kalandyk. Remiza to drewniana szopa przy "Masłowni", a sprzęt to konna sikawka czterokołowa podarowana przez Miejska Straż Ogniową w Rzeszowie. Koni użyczali wytypowani Strażacy.

OSP była inicjatorem wielu pożytecznych akcji profilaktycznych i społecznych. Wyróżniała się sprawnością organizacyjną i bojową. W 1948 r. nastąpiły zmiany w zarządzie jednostki, nad którą zwierzchnictwo administracyjne obejmuje Komenda Powiatowa Straży Pożarnych w Rzeszowie. Zmiana dotyczyła funkcji Naczelnika, którą obejmuje Stanisław Byjoś, zastępcą jest Franciszek Pałka, a Jan Kalandyk pełni funkcje Gospodarza. W podpiwniczeniu Domu Ludowego przewidziano miejsce na remizę strażacką i OSP w 1953 r. wprowadza się do nowego pomieszczenia. Rok 1957 r. charakteryzuje się postępem technicznym i organizacyjnym jednostki. Zostaje wydzielona drużyna seniorów i młodzieżowa chłopców. Straż aktywnie pracuje na rzecz społeczeństwa. W latach 1971-1976 za wygospodarowane fundusze w czynie społecznym został wybudowany Dom Strażaka w Nosówce. Na dzień uroczystego oddania do eksploatacji został ogrodzony siatką cały plac, a impreza była wielkim festynem. Od 1978 roku Prezesem OSP Nosówka jest Stefan Stachowicz, Komendantem - Władysław Kocur, zastępcą - Stanisław Byjoś, skarbnikiem - Władysław Krok. W tym roku jednostka otrzymała pierwszy samochód strażacki marki Lublin. Jednostka ma wydzielone fundusze w budżecie gminy, to pozwala uzupełniać i odnawiać odzież i sprzęt. Powoduje to potrzebę nowej powierzchni magazynowej.

W 1984 r. we własnym zakresie OSP wybudowała wolnostojący budynek jako magazyn na sprzęt ogólnego użytku. Społeczeństwo wsi ufundowało jednostce sztandar, który został poświęcony w dniu patrona św. Floriana w parafii Zabierzów przez proboszcza parafii Zabierzów z okazji 50-lecia działalności. Po śmierci zastępcy komendanta S. Byjosia w 1990 r. funkcję tą otrzymuje Władysław Byjoś, a po jego wyjeździe Edward Byjoś oraz Władysław Wiech. Komendantem jest Władysław Kocur. Kolejne lata (ze względu na wyjazd E. Byjosia i śmierci W. Kocura) przynoszą zmiany funkcji. W roku jubileuszowym jednostka została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Jednostka OSP Nosówka nadal uczestniczy w życiu społecznym wsi. Organizuje i służy pomocą w organizacji imprez kulturalnych i festynów. Strażacy uczestniczą w uroczystościach kościelnych i gminnych. Drużyny strażackie biorą udział w zawodach OSP. Grupy seniorów i chłopców w latach 1989-1999 zdobywają III i II lokaty, a grupy chłopców w 1990 i 1991 r. zdobyły I miejsce.

Klub Sportowy "Novi" Nosówka

Początki sportu w naszym regionie sięgają wczesnych lat powojennych. W Nosówce Ludowy Zespół Sportowy powstał w 1957 r. Boisko, na którym rozgrywano mecze mieściło się na terenie należącym obecnie do Ochotniczej Straży Pożarnej i od 1971 r. był to plac budowy. Spowodowało to zaniechanie działalności. W 1987 r. powstał LZS "Novi" Nosówka. Inicjatorem jego założenia był sołtys Emil Baran. Pierwszy mecz rozegrano 2 czerwca 1987 r. w zawodach o Puchar Wojewody Rzeszowskiego, wygrywając 5:2 ze Straszydlem. W latach 1987-1992 klubem kierowali: Janusz Kocur, Stanisław Stachowicz, Zygmunt Kocur, Henryk Bieńkowski. Od 1992 r. funkcję prezesa pełnił Adam Stachowicz. W 1997 r. "Novi" awansują do klasy "B". Klub zdobył dwa razy II i raz I miejsce w prestiżowych zawodach o Puchar Wójta Gminy Boguchwała. W 1998 roku zarejestrowano w sądzie i zgłoszono statut stowarzyszenia Klub Sportowy "Novi" Nosówka. W ostatnich latach klub utrzymuje się z budżetu Gminy Boguchwała i pozyskanych dochodów od sponsorów. Po oddaniu do użytku w 1996 r. szatni poprawiły się warunki socjalne zawodników.

Ośrodek Kultury

Ośrodek Kultury w Nosówce rozpoczął swoją działalność w 1996 r., kiedy to rozdzielono biblioteki od "kultury". Wcześniej rolę gospodarza Domu Ludowego, bibliotekarza i koordynatora społecznej działalności kulturalnej pełniła pracownica referatu UG do spraw bibliotek i działalności kulturalnej Teresa Bartusik. Celem społecznym Ośrodka, wchodzącego organizacyjnie w skład LOK "Wspólnota", jest integracja wszystkich organizacji wiejskich do wspólnego działania na rzecz wszechstronnego życia kulturalnego wsi przez rozbudzanie zainteresowań oraz potrzeb środowiska poprzez działalność amatorskich zespołów, kół zainteresowań oraz organizowanie imprez artystycznych, przeglądów, konkursów.

Dbając o zachowanie folkloru bożonarodzeniowego w Ośrodku Kultury w Nosówce organizowany był od 1996 r. Gminny Przegląd Teatrów Jasełkowych. W okresie wiosennym organizowany był Gminny Konkurs Piosenki Religijnej dla uczniów szkół podstawowych. "Nosowskie Liniarki" to kolejna impreza organizowana w Nosówce od 1999 r., na początku wiosny, na której młodzież w konkursach uczyła się gwary miejscowej, dawnych zabaw i zwyczajów oraz własnoręcznego wykonywania liniarek (piszczałek, gwizdków, trąbek z wierzby) oraz zabawek i ozdób z tego co można znaleźć na łące, w ogrodzie, nad rzeką (gałęzie, huba, pióra wikliny, sitowia itp.)